Domosdoshmëria e ri-fokusimit të politikës së jashtme të Shteteve Shqiptare

Etjon Basha

Reagimi fare skandaloz i autoriteteve të ndryshme Europiane ndaj krizës tepër e rëndë diplomatike që ka shpërthyer mes Shqipërisë dhe Serbisë duket se ka ndezur befasisht euro-skepticizmin ndër shqiptarë. Mbetet për tu parë nëse kjo frymë do mbijetojë në afat të gjatë apo do fashitet pasi situata e krijuar të mbyllet në një mënyrë apo në tjetër, por gjasat janë disi më të mëdha për skenarin e parë.

Para se të vijoj me postimin, më duhet të marr një çast krenarie në këtë pikë pasi një zhvillim të tillë e pata parashikuar në Janar të 2013-ës në postimin tim “Shqiptarët dhe dritëshkurtësia e ndërkombëtarëve”, ndonëse kurrsesi nuk mund ta merrja me mend që incidenti katalizator do ishte kaq serioz dhe aspak një detaj banal i aksh negociate me BE-në.

Në çdo rast, euro-skepticizmi është një zhvillim më se i mirëpritur ndër shqiptarë. Ndonëse këtu kam shprehur vijimisht si kritikat e mia mbi BE-në ashtu dhe bindjen që megjithatë shqiptarët duhet të synojnë integrimin si të keqen më të vogël realisht të arritshme (por sërish si një të keqe), nuk ka kurrfarë arsyeje se përse Kombi ynë duhet të “integrohet” (në thonjëza pasi integrimi i kombësive europiane nuk ka sesi të ndodhë veçse në fantazinë fare naive të eurokratëve) me bindje të plotë.

Skenari ogurzi i radhës?

Etjon Basha

Sot përfundimisht po bëhet mjaft e qartë që gjithë situata e krijuar para, gjatë dhe pas ndeshjes tashmë famëkeqe në Beograd nuk na qenë paska një seri incidentesh “spontane” e të keq-menaxhuara nga ana e autoriteteve serbe, por diçka shumë më e rëndë. Po ngjan gjithnjë  e më e mundur që sot po gjendemi në mes të një skenari të gjerë, të planifikuar me kohë e të mirë-koordinuar që synon nxitjen e dhunës nga ana e shqiptareve. Për ç’qëllim dhe cui bono?

Më tej, duket edhe më e qartë që një skenar i tillë nuk po përfshika vetëm fqinjët tanë të dashur, por shkuaka shumë më thellë në strukturat e kontinentit tanë jo më pak të dashur (apo jo, Fishta?).

Sidoqoftë, edhe sot është me rëndësi madhore që shqiptarët kudo qofshin të mos bien pre e cilitdo makinacioni që padyshim është përgatitur e mund të luhet ndaj nesh në ditët në vijim. Secili duhet të ruajë një standard moral jo më të ulët se ai i dëshmuar nga futbollistët tanë në çaste shumë më të vështira. Nëse sot për sot përmasat e kësaj që po ndodh nuk mund ti kuptojmë, do vijë dita që çdo gjë do sqarohet. Ndërkohë është imperative që askush të mos bie pre e provokimeve të hapura por të ruajë qetësinë e të kalojë këtë stuhi të sajuar për kush-e-di ç’arsye.

Dhe, meqë ra fjala, në se gjermanët ngulin këmbë pas kuintave që Kryeministri i Shqipërisë na u dashka të vijojë me patjetër me vizitën e tij mendjelehtësisht të fort-trumpetuar në Beograd, është dhe vetë Kryeministria ajo që nuk duhet të bie pre e provokimit të radhës, por ti japë gjithë “dashamirësve” të Shqipërisë përgjigjen që meritojnë: në Beograd shkoni vetë.

Për një reformë reale të pensioneve (pjesa 3 nga 3)

Etjon Basha

(vijon nga pjesa e dytë)

Dy kundërshti mund të ngrihen ndaj skemës që propozova më sipër.

Së pari, është e qartë që sa kohë besojnë që diçka e tillë mund të zbatohet pa ndonjë stres të madh në buxhet, një shumicë e madhe  e qytetarëve shqiptarë (që janë pashmangshmërish etatistë) do e mirëprisnin krahëhapur një sistem të tillë pensionesh, i cili ka gjithë tiparet e skemave të panumërta të rishpërndarjes të pasurisë dhe asnjë nga tiparet e skemave që ofrohen rëndom në tregun privat.

Por si mundemi ne që e mbajmë vetëm për liberalë të mëdhenj, të propozojmë skema të tilla etatsite e majtiste? Mos vallë kemi flakur tutje idetë tona në favor të demokracisë sociale apo ndonjë sistemi të tillë po aq qesharak shtetëror?

Apo jo?

Për një reformë reale të pensioneve (pjesa 2 nga 3)

Etjon Basha

(vijon nga pjesa e parë)

Reforma që propozohet këtu është e tillë: së pari, gjithë kontributet në sistemin e sigurimeve shoqërore duhen zeruar, duke përfshirë ato që paguhen nga punëdhënësit. Pensionet në Shqipëri do duhen paguar 100% nga buxheti i shtetit. Së dyti, çdo shtetas shqiptar me pasaportë të vlefshme e me rezidence në Shqipëri do përfitojë një pension fiks mujor prej 19’000 lekësh nga çasti që mbush moshën e caktuar, pa asnjë kusht apo favor tjetër. Çdo pension i veçantë për profesione të caktuara mbi këtë shumë do duhet eliminuar në çast. Fund.

E sqaruar kështu, kjo reformë duket thjesht utopia majtiste e radhës, ku secili do ndihmohet falas nga shteti pa kurrfarë ndikimi në buxhet. Mirëpo një analizë e thjeshtë e shifrave dëshmon që një skemë e tillë nuk është aspak e pamundur për tu financuar.

Apo jo?

Për një reformë reale të pensioneve (pjesa 1 nga 3)

Etjon Basha

Ja një fjali me të cilën thuajse kushdo do bie dakord: sistemi i pensioneve në Shqipëri duhet reformuar në mënyrë urgjente. Nuk ka pensionist i cili nuk ankohet për  trajtimin që pëson nga Instituti i Sigurimeve Shoqërore, nuk ka deputet i cili, po të pyetet, nuk kritikon rëndë sistemin aktual të pensioneve dhe nuk ka qeveri e cila nuk ka bërë ndryshime të vazhdueshme në sistem. Si e ka hallin ky sistem pensionesh dhe a mund të reformohet në mënyrë të pranueshme?